پلی‌سیتمی خون یک اختلال نادر است که با افزایش غیرطبیعی تعداد سلول‌های قرمز خون در گردش همراه است. این افزایش می‌تواند موجب غلیظ شدن خون شود و در نتیجه جریان خون را کندتر کرده و خطر بروز لخته‌های خونی، سکته مغزی و مشکلات قلبی را افزایش دهد. پلی‌سیتمی اولیه که به نام پلی‌سیتمی ورا شناخته می‌شود، معمولاً ناشی از یک جهش ژنتیکی است که منجر به تولید بیش از حد سلول‌های خونی در مغز استخوان می‌شود. علائم این بیماری می‌تواند شامل خستگی، سرگیجه، سردرد و خارش باشد و درمان آن ممکن است شامل فلبوتومی (خون‌گیری)، داروهای مهارکننده تولید سلول‌های خونی و یا درمان‌های دیگری باشد که هدف آن کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون و بهبود جریان خون است. پلی‌سیتمی ثانویه نیز نوع دیگری از این اختلال است که در نتیجه عوامل خارجی مانند کاهش میزان اکسیژن در بدن، بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی و یا تومورهای تولید کننده اریتروپویتین ایجاد می‌شود. در این نوع پلی‌سیتمی، بدن به طور واکنشی تعداد سلول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد تا بتواند اکسیژن بیشتری حمل کند. تشخیص پلی‌سیتمی خون با انجام آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری سطح هماتوکریت، هموگلوبین و اریتروپویتین و همچنین بررسی مغز استخوان انجام می‌شود. پزشکان ممکن است از آزمایش‌های ژنتیکی نیز برای شناسایی جهش‌های مرتبط با پلی‌سیتمی ورا استفاده کنند. مدیریت و درمان پلی‌سیتمی نیازمند یک رویکرد چند جانبه است که علاوه بر فلبوتومی و داروها، شامل تغییرات سبک زندگی مانند ترک سیگار، کنترل فشار خون و کاهش وزن نیز می‌شود. با توجه به نوع و شدت بیماری، ممکن است پزشکان روش‌های دیگری مانند شیمی‌درمانی با دوز پایین یا درمان‌های هدفمند ژنتیکی را نیز مورد بررسی قرار دهند. در نهایت، هدف از درمان پلی‌سیتمی بهبود کیفیت زندگی بیماران و پیشگیری از عوارض جدی مانند ترومبوز و سکته است. همچنین، بیمارانی که به پلی‌سیتمی ورا مبتلا هستند باید تحت نظارت مداوم قرار گیرند تا در صورت نیاز، درمان‌های مناسب به موقع اعمال شود.
